Mormalde yapmaktan hoşnut olduğunuz herhangi bir şeyden zerre zevk alamadığınız bir dönemdeyseniz, siz de “Anhedoni”ye yakalanmış olabilirsiniz. İşte anhedoni belirtileri ve kurtulma yolları…
Anhedoni bilinen diğer bir adıyla “hiçbir şeyden zevk almama hali” özellikle pandemi dönemiyle birlikte daha sık görülmeye başladı
Artan sosyal medya kullanımı, hareketsiz ve sınırlandırılmış yaşam koşulları zevk alamama halini arttırdı.
Pandemi fiziksel sağlık kadar ruhsal sağlık sorunlarına da davetiye çıkarmaya devam ediyor. Yeni normal adı altında sosyal hayatımıza devam etsek de, eski günlere dönüş henüz gerçekleşmiş değil.
Çevresek faktörlerin de etkisiyle hayatınızda hiçbir şeyden zevk alamadığınız bir döneme girdiyseniz, endişelenmeyin yalnız değilsiniz.
Spor yapmak, dışarı çıkmak, arkadaşlarınızla buluşmak veya hobilerinizden sıkılmak…
Hiçbir şeyin iyi gelmediği bu kısım döngünün tıpta da yeri var: Anhedoni…
Anhedoni nedir, nasıl anlaşılır ve nasıl kurtulunur? Gelin birlikte inceleyelim…
ANHEDONİ NEDİR
Kelimenin kökeni Yunancadan gelmektedir. Aν- (an-; yok) + ηδονη (hedone; zevk) olarak çevrilebilmektedir. Terim, 1896’da Fransız psikolog Théodule-Armand Ribot tarafından zevki deneyimleme becerisinin azalması olarak ortaya atılmıştır.
Önceden keyif alınan aktivitelere karşı ilginin kaybı ve ilgili nesnelerle karşılaşıldığında eskiden alınan keyfin oluşmamasıdır.
Zevk yitimi, keyif almama anlamına gelen bu durum kendi başına bir sendrom ya da hastalık değildir.
Psikoloji ve psikiyatride sıklıkla kullanılan bu terim diğer hastalıkların beraberinde açığa çıkan bir semptomdur. Sıklıkla karşılaşılan hastalıklar; depresyon, madde bağımlılığı, şizofreni, anksiyete, anoreksiya nevrozadır.
BELİRTİLERİ
Kişide anhedoni belirtisinin var olduğunu söylemek için en az iki hafta gibi bir süre geçmesi gerekir.
- Üzüntü hali: Genel isteksizlik halinde kişi bir süre sonra yapamadığı aktivitelerden dolayı kendini üzgün hisseder.
- Günlük aktivitelerde azalma: Kişi daha önce zevkle yaptığı aktivitelerden artık zevk alamayınca günlük yaptığı aktivitelerde de azalma meydana gelir.
- Aşırı uyku veya uykusuzluk hali: Depresyonun belirtilerden biri olan anhedoni ile birlikte genellikle uykusuzluk veya bir kaçış mekanizması olan aşırı uyku hali görülebilir.
- Kilo artışı veya zayıflama: Kişi zevk almadığı eylemelerin yerine aşırı yeme davranışını koyabilir. Aşırı yemek yeme sonucunda bir süre kilo artışı ve obezite gibi belirtilerinde eşlik etmesi mümkündür.
- Düşünme ve hareketlerde yavaşlama: Beynin düşünme ve hareket yetisi için birtakım hormonlara ihtiyaç vardır.
- Çeşitli paranoyalara kapılmak
- Neşeli duygulara sahip olamamak
- Beslenme alışkanlıklarının değişmesi
- Yapılan sosyal aktivitelerden hiç zevk alamamak
- Cinsel isteksizlik yaşamak
ANHEDONİ TEDAVİSİ
Anhedoni belirtisinin ve depresyonun kesin bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Bazı medikal tedavi yöntemleri, psikoterapiler, bilişsel davranışsal terapiler gibi tedavi yöntemleri bulunmaktadır.
TAVSİYELER
Kendinize neyin iyi geldiğinden ziyade nelerin kötü geldiğini iyi kavrayın.
Sevdiklerinizden uzaklaşmayın.
Profesyonel destek almaktan çekinmeyin.
Özgüvenli hissettiğiniz aktivitelere yönelin.
Uyku düzeninizi bozmayın.
Müzik aleti ve bir sporla vakit geçirin.
Kişisel gelişim kitapları okuyun.
Bunun bir süreç olduğunu unutmayın.
