Institut français Çeviri ödülü töreni 17 Ekim tarihinde Fransa’nın Istanbul Başkonsolosu Olivier Gauvin’in himayelerinde edebiyat ve yayın dünyasından çok sayıda davetlinin katılımıyla Fransa Sarayı’nda gerçekleşti.
Gauvin ödül töreninde yaptığı konuşmada çevirmenin görevinin kültürler arasında bir köprü vazifesi görmek olduğunu, kendimizi başkalarına ve başka dünyalara açmak için buna bugün her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyduğumuzu ifade ederek, Çeviri Ödülü’nün, sembolik bir övgü olmasının yanı sıra, çevirmenlerin ve onların kitap zincirindeki çalışmalarının kamuoyu tarafından tanınmasını teşvik etmek için de var olduğunu belirtti. Gauvin, “Bu nedenle Institut français Türkiye, bu ödülün uzun vadeli olarak düzenlenmesini taahhüt etmektedir” dedi.
Başkanlığını INALCO Türkçe Kürsüsü Başkanı ve Actes Sud Yayınevi Koleksiyon Müdürü Timour Muhidine’in yaptığı; Yıldız Teknik Üniversitesi’nden Doç. Dr Lâle Özcan, Hacettepe Üniversitesi Çeviri Bölümü Başkanı Doç. Dr Zeynep Oral, Galatasaray Üniversitesi Öğr. Gör. ve çevirmen Dr. Şilan Karadağ ile çevirmen ve editör Ayça Sezen’den oluşan jüri, Fransızca Çeviri Ödülü’nün 2023 edisyonunun gerekçeli kararını açıkladı:
“Bu yıl üçüncüsü düzenlenen Institut français Türkiye Çeviri Ödülü’ne, 19., 20. ve 21. yüzyıl Fransız edebiyatından, oldukça geniş bir yelpazede ve çeşitlilikte yirmi dokuz eser başvurmuştur. Geçen yılın metinlerinde olduğu gibi, son derece güncel olan Toplumsal Cinsiyet temasına odaklanan çok sayıda eserin katılımını memnuniyetle keşfettik. Çeviri Ödülü’ne başvuran, ilgi gösteren tüm yayınevlerine ve çevirmenlere en içten teşekkürlerimizi sunarız.
Çeviri eserler ‘kaynak metne’, ‘kaynak metnin yazarına’ ve ‘erek dilin okuruna’ sadakati açısından değerlendirilmiştir. Bununla birlikte, çeviri eserin doğru ve akıcı bir dile, sağlam ve tutarlı bir biçeme sahip olması, yazarın dil ve üslubunun çeviride ustalıkla ve yaratıcılıkla karşılanması, kaynak metnin içerdiği olguların, somut bilgi ve kavramların, imgelerin Türkçeye maharetle ve tutarlılıkla aktarılması, özel alan dili, jargon, yöresel deyişler ve deyimler gibi özel güçlüklerin üstesinden ustaca gelinmiş olması değerlendirmede öne çıkan ölçütlerdir. Tüm bu unsurların yanı sıra, özgün eserin edebi ruhunun çeviri eserde eşdeğer bir düzlemde bütünüyle yeniden yaratılmış olması önem taşımaktadır.
Bu değerlendirmelerin ışığında Annie Ernaux’nun 2022 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Les Armoires vides romanını Boş Dolaplar başlığıyla Türkçe’ye aktaran Siren İdemen 2023 Çeviri Ödülü’ne layık görülmüştür. Çevirmen, özgün eserin dilini ve biçemini Türkçede maharet, açıklık ve doğrulukla karşılamıştır. İdemen aynı zamanda, yazarın özgün biçeminden ve metnin özel niteliğinden kaynaklanan zorlukların üstesinden gelmiş ve özgün eserin dil varlığını Türkçede eşdeğer biçimde yeniden yaratmıştır.
Yaklaşık çeyrek yüzyıl boyunca klasik edebiyattan, modern ve çağdaş edebiyata uzanan bir yelpazede yer alan pek çok eseri, yetkin, akıcı ve yaratıcı bir dille, başarıyla Türkçeye aktaran ve Türkiye okurunu nitelikli çeviri edebiyatla buluşturan Dr. İsmet Birkan Institut français 2023 Çeviri Onur Ödülü’ne layık görülmüştür.
Bu sene Genç Çevirmen Teşvik Ödülü’ne başvuran eserler arasında ödülün önem ve ağırlığını ortaya koyacak bir çeviri eser olmadığına karar verilmiştir.”
