Eklemlerde iltihabi durumların sebep olduğu artrit hastalığı konusunda en merak edilen 4 soruya yanıt aradık. İşte, artrit hastalığı hakkında her şey…
Her yıl, 12 Ekim Dünya Artrit Günü’nde bu hastalığın farkındalığına dikkat çekiliyor. Dünya çapında milyonların muzdarip olduğu, yaşla birlikte kötüleşebilen eklemlerde ağrı ve sertliğe neden olan bu iltihabi durum, bir veya birden fazla eklemi etkileyebiliyor.
Hareket alanını kısıtlayan ve fonksiyonel yaşamı olumsuz etkileyen artrit hastalığı, tedavi edilmediği takdirde hareket yoksunluğuna neden oluyor. Her hastalıkta olduğu gibi artritte de erken teşhisle birlikte semptomların ilerlemesi engellenebilir ve hayat kalitesi belirli bir düzeyde tutulabilir.
ARTRİTİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Artritin türü ne olursa olsun, kişide ateş, lenf düğümlerinde şişme, kilo kaybı, yorgunluk, elinizi kullanamama, yürüme güçlüğü ve uyku bozukluğu olabilir. Düzenli ağrıyı ise artritin erken belirtilerinden şu şekilde ayırt edebilirsiniz:
– Eklem ağrısı,
– Eklemlerde sertlik ve şişlik,
– Hareket aralığınız da azalabilir,
– Eklem çevresindeki deride kızarıklık,
– Genellikle ateşin eşlik ettiği açıklanamayan eklem ağrısı,
– Eklem ağrısı nedeniyle günlük işleri yerine getirmede zorluk,
– Ağrı kesiciler eklem ağrılarını da tedavi edemez.
ARTRİTİN EN YAYGIN TÜRLERİ NELERDİR?
Farklı nedenleri ve tedavi yöntemleri olan 100’den fazla farklı artrit türü vardır. En yaygın türlerden ikisi ise şunlardır:
1. Osteoartrit (OA): Osteoartrit, özellikle 50 yaşından sonra yaşlı insanları etkiler. Eklemlerde ilerleyici kıkırdak kaybına bağlı olarak ağrı veya şişmenin meydana geldiği dejeneratif bir eklem hastalığıdır. Osteoartrit vücuttaki hemen hemen her eklemi etkileyebilir, ancak genellikle diz ve kalça gibi ağırlık taşıyan eklemlerde görülür. Ayrıca parmakları ve daha önce travma, enfeksiyon veya iltihaplanma nedeniyle yaralanması olan herhangi bir eklemi de etkileyebilir. Osteoartritin başlangıcı kademelidir ve eklemin şeklini ve görünümünü değiştirebilmesine rağmen, birçok insanda başlangıçta ciddi bir zayıflatıcı etkisi yoktur.
2. Romatoid artrit (RA): Her yaşta ortaya çıkabilen bu durum, daha genç kişilerde 30 yaş kadar genç kişilerde de görülebilmekte ve çoğunlukla 30-50 yaşları arasında görülmektedir. Kadınlarda görülme sıklığı erkeklere göre 2-3 kat daha fazladır. Bir veya daha fazla eklemde ve çevresinde ağrı, sızı, sertlik ve şişmeyi içerir. Semptomlar yavaş yavaş veya aniden gelişebilir. Bazı romatizmal durumlar ayrıca bağışıklık sistemini ve vücudun çeşitli iç organlarını da içerebilir. Juvenil Romatoid Artrit de artrit formlarından biridir ve genellikle 12-18 yaş arası genç nüfusu etkiler.
ARTRİT EN ÇOK KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Bu yılın 12 Ekim Dünya Artrit Günü teması aynı zamanda bugün gecikmemenizi öneriyor ve bu nedenle, yukarıda belirtilen semptomlardan herhangi birini fark ettiğiniz anda hemen bir ortopedi doktoruna görünün. Şimdi kimlerin artrit riski altında olduğunu birlikte görelim:
– Fazla kilolu veya obez olan kişilerde artrit gelişme olasılığı daha yüksektir. Ne kadar fazla ağırlık verirseniz, kalçalarınıza, sırtınıza ve ayaklarınıza verdiğiniz yük o kadar fazla olur.
– İşlenmiş gıdaların ve şeker ve beyaz un gibi gıdaların aşırı tüketimi, ağrıyan eklemlerde zor olan kilo alımına neden olabilir. Bunları meyveler, kuru yemişler ve kepekli tahıllar ile değiştirin.
– Sık sık mesajlaşmak ve telefonunuzu tam olarak aynı konumda tutmak ‘akıllı telefon parmağına’ neden olabilir. Mesajlaşmak, özellikle başparmaklarınız olmak üzere, elinizdeki eklemleri zorlar. Bu nedenle, artriti uzak tutmak istiyorsanız, başparmakla mesajlaşmayı en aza indirin veya mesajlaşmayı eller serbest tutmak için ses işlevini kullanın. Mesajlaşmak omuzlarınız ve boynunuz için de kötü olabilir.
– Her zaman yüksek topuklu ayakkabı giymek, ayaklarınızı eklemleri zorlayan, kasları geren ve sırtınızı hizadan çıkaran garip bir konuma getirir. Bu nedenle, günlük olarak topuklu ayakkabı giyen kadınlar, bu alışkanlığın osteoartrit ve ayak ağrısı geliştirme risklerini artırabileceği konusunda bu noktayı akıllarında tutmalıdır.
– Yaralanmalar da risk faktörleri olarak hareket eder. Ergenlik veya genç erişkinlik döneminde dizinden yaralanan kişilerin, yaralanmamış olanlara kıyasla o dizinde osteoartrit gelişme olasılığı üç kat daha fazlaydı.
ARTRİT NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Artrit, mesleki veya fizik tedavi, egzersiz ve reçetesiz satılan ağrı kesici ilaçlarla tedavi edilebilir. Ayurveda gibi alternatif ilaçlar, tıbbi yağlar ile masajlar ve homeopati de artritin erken evrelerindeki bazı insanlara rahatlama sağlar.
Artrit tedavisi için cerrahi seçenekler artroskopi, sinovektomi, osteotomi ve total eklem replasmanını içerir. İlk üçü ağrıdan kurtulmayı sağlarken, hastalığı tamamen iyileştiremezler. Artritin tek tedavisi eklem replasman cerrahisidir.
Ayrıca yaşam tarızında bazı değişikliklerle de semptomları hafifletebilirsiniz:
– Yaralanmaları uzak tutun.
– Duruşunuza dikkat edin, yüksek topuklu ayakkabılardan kaçının.
– B12 vitamini ve D3 vitamini seviyelerinizi düzenli olarak takip edin. D3 vitamini artrit durumunda biraz daha önemlidir.
– Sağlıklı beslenin; diyetinize ceviz, kaju fıstığı ve antep fıstığı gibi fındık ve tohumlar ekleyin. Ayrıca diyetinize sarımsak ve soğan gibi daha fazla sebze ekleyin.
– Düzenli egzersiz yapmayı alışkanlık haline getirin.
